Nghĩa vụ đóng thuế là điều quan trọng đối với mọi cá nhân, không chỉ ở Việt Nam mà còn khi làm việc tại Nhật Bản, đặc biệt là đối với thực tập sinh và du học sinh. Ở Nhật Bản, có nhiều loại thuế như Thuế thị dân (thuế của thành phố) và Thuế thu nhập, và quy định cụ thể về thuế cũng phức tạp, đôi khi khó hiểu.
Trong bối cảnh này, Japan Sugoi mang đến một bài viết tổng hợp về tất cả các vấn đề liên quan đến thuế thu nhập cá nhân, nhằm giúp độc giả hiểu rõ và chính xác nhất về chủ đề này.
1.Khái niệm về thuế
Thuế Thu nhập
Thuế thu nhập cá nhân, hay còn gọi là thuế thu nhập, là khoản thuế được tính theo mức lương hàng tháng, dựa vào mức quy định của nhà nước cho các khoản lương tương ứng. Đối với du học sinh và thực tập sinh, thuế này sẽ được trừ trực tiếp từ lương, và thông tin về số thuế đã trừ sẽ được cung cấp qua bảng lương của công ty.
Đối với người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Nhật Bản, thuế thu nhập cá nhân sẽ phụ thuộc vào tình trạng cư trú của họ. Những người ở Nhật dưới 1 năm chỉ cần đóng thuế cho thu nhập kiếm được trong năm đó tại Nhật. Người ở Nhật trên 1 năm được chia thành hai nhóm: nhóm dưới 5 năm và nhóm trên 5 năm.
Thuế cư trú/ Thuế thị dân
Thuế thị dân, còn được biết đến là thuế cư trú, được sử dụng để hỗ trợ giáo dục, phúc lợi, quản lý rác thải, phòng chống thiên tai và hoạt động văn hóa, văn nghệ tại địa phương. Sự khác biệt giữa thuế thị dân và thuế thu nhập là rõ ràng. Thuế thu nhập được tính dựa trên tổng thu nhập hàng năm, trong khi thuế thị dân được tính dựa trên tổng thu nhập năm trước.
Vì vậy, người mới đến Nhật không phải đóng thuế thị dân trong năm đầu, và từ năm thứ 2, nếu thu nhập vượt quy định, họ sẽ phải đóng thuế. Nếu công ty không thực hiện thủ tục này, cá nhân cần tự kê khai thuế của mình (gọi là thủ tục確定申告) tại cơ quan thuế địa phương.
2.Tại sao nên hoàn thuế ở Nhật?
Tại Nhật Bản, việc hoàn thuế là bước quan trọng vì mọi người, kể cả người nước ngoài, đều phải đóng các khoản thuế như thuế thu nhập và thuế thị dân. Một trong những khoản này là Nenkin, đó là loại thuế như bảo hiểm lương hưu dành cho người già. Đối với những người nước ngoài như thực tập sinh, khi họ rời Nhật Bản sau vài năm, họ có thể hoàn trả lại các khoản thuế mà họ đã đóng, vì họ không được hưởng các quyền lợi khi về già. Điều này giúp họ có thêm tiền để về quê một cách an tâm và tuân thủ đúng quy định về thuế khi ở Nhật.
Bạn nhận được bao nhiêu tiền từ việc hoàn thuế?
Số tiền hoàn thuế phụ thuộc vào mức lương và số người phụ thuộc. Lương càng cao, thuế thu nhập đóng càng nhiều, và khi làm hoàn thuế, bạn sẽ nhận lại một khoản tiền lớn hơn. Gửi tiền cho nhiều người phụ thuộc cũng tăng cơ hội nhận lại nhiều hơn. Ví dụ, nếu bạn có lương khoảng 20 man một tháng, khi làm hoàn thuế, bạn có thể nhận lại từ 10 đến 20 man nếu bạn gửi tiền cho 2,3 người phụ thuộc.
Thời gian để nhận lại tiền hoàn thuế
Quá trình hoàn thuế mất thời gian, trung bình khoảng 1 tháng. Tháng 2 và tháng 3 là thời điểm cơ quan thuế nhận được nhiều hồ sơ khai thuế, vì vậy nếu bạn muốn nhanh chóng, bạn cũng phải chờ 1 tháng để cơ quan thuế có thể xử lý và hoàn trả tiền theo đúng quy trình và kiểm tra thông tin từ các nguồn khác nhau.
Điều Kiện Làm Hoàn Thuế ở Nhật là Gì?
Để làm thủ tục hoàn thuế thu nhập tại Nhật Bản và chuyển số tiền về Việt Nam cho gia đình, bạn cần đáp ứng những điều kiện sau:
- Làm việc tại Nhật và không phải là công dân Nhật Bản.
- Đã đóng các khoản thuế tại Nhật ít nhất 6 tháng.
- Làm hoàn thuế khi bạn không còn sinh sống tại Nhật Bản. Điều này có thể áp dụng khi bạn về nước sau khi học tập hoặc làm việc tại Nhật, giúp bạn có nguồn tài chính khi trở về nước.
- Thời gian hoàn tất thủ tục là 2 tháng sau khi về nước. Nếu vượt quá thời hạn này, yêu cầu hoàn thuế có thể bị từ chối.
- Có thể xin hoàn thuế cho một số trường hợp khác như có người thân lệ thuộc, chi phí điều trị bệnh, hoặc thiên tai, thảm họa khác. Số tiền hoàn sẽ được tính dựa trên các chi phí này và lương của bạn trong năm tới.
- Thời gian làm hoàn thuế là trong 5 năm gần nhất. Điều này có nghĩa là bạn cần làm thủ tục hoàn thuế sớm nhất có thể.
Các Giấy Tờ Cần Thiết để Làm Hoàn Thuế ở Nhật:
- Giấy Gensen (源泉徴収票): Là biểu mẫu thuế thu nhập từ công ty bạn làm.
2.Hóa Đơn Chuyển Tiền: Để chứng minh việc chuyển tiền về Việt Nam.
3.Thẻ/Sổ Ngân Hàng: Để nhận chuyển khoản trực tiếp tiền thuế hoàn lại.
4.Thẻ Ngoại Kiều: Cho người nước ngoài.
5.Sổ Hộ Khẩu/ Giấy khai sinh/ Giấy xác nhận nhân thân: Có thể được yêu cầu để chứng minh mối quan hệ gia đình và đối chiếu thông tin.
Người phụ thuộc
Người phụ thuộc/ người phụ dưỡng là người mà bạn đăng ký hỗ trợ nuôi/ chu cấp tài chính tại Việt Nam. Với việc đăng ký như thế này, bạn sẽ thuộc gia đình nghèo và được miễn giảm thuế theo quy định.
Theo quy định mới từ tháng 1 năm 2023, người được giảm thuế phải là người thân ruột thịt trong phạm vi sáu đời. Cụ thể, đối tượng bao gồm vợ/chồng, con cái từ 16 đến dưới 30 tuổi, người từ 70 tuổi trở lên, và người từ 30 đến dưới 70 tuổi với điều kiện là người khuyết tật hoặc cần nhận trên 38 man để chi trả học phí hoặc sinh hoạt phí.
Chuyển Tiền Cho Người Phụ Thuộc:
Từ tháng 1 năm 2023 trở đi, cần chuyển ít nhất 38 man cho mỗi người phụ thuộc trong độ tuổi từ 30 đến dưới 70 tuổi để được đăng ký làm người phụ thuộc giảm thuế. Không có quy định cụ thể về số tiền cần chuyển đối với người từ 16 đến dưới 30 tuổi và người trên 70 tuổi. Chuyển tiền có thể thực hiện nhiều lần trong năm và nên thực hiện trước khi nộp thủ tục điều chỉnh cuối năm.
Lưu Ý Quan Trọng:
- Chuyển Tiền Riêng Từng Người: Theo quy định mới, cần chuyển tiền riêng từng người và chỉ những người có tên trên giấy chuyển tiền mới được công nhận. Điều này đòi hỏi cả bố và mẹ đều cần có tài khoản ngân hàng riêng.
- Chuẩn Bị Giấy Tờ Đầy Đủ: Khi làm thủ tục điều chỉnh cuối năm, bạn cần điền đầy đủ thông tin vào tờ khai và chuẩn bị giấy tờ chứng minh như giấy Gensen, hóa đơn chuyển tiền, thẻ/ngân hàng, thẻ ngoại kiều, sổ hộ khẩu, để đảm bảo việc hoàn lại một phần tiền thuế đúng và nhanh chóng.
